Recensie van boek ‘Het idee M/V’ geschreven voor de cursus ‘Wetenschapsvoorlichting en -Journalistiek’, juli 2011.

Volgens het populairwetenschappelijke psychologieboek van John Gray komen mannen van Mars en vrouwen van Venus. Asha ten Broeke haalt in haar boek Het idee M/V dit hardnekkige Mars/Venus-denkbeeld onderuit. Dat blijkt noodzakelijk: “De gemiddelde man is te weinig bij zijn kinderen, de gemiddelde vrouw te weinig op haar werk en aan het eind van de dag zijn we allemaal ongelukkiger dan strikt noodzakelijk.”

Denkfout
Mensen accepteren het idee uit het wereldwijd bekende boek Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus volgens Ten Broeke ten onrechte. “We zien wat we willen zien”, aldus Ten Broeke over deze denkfout. Het boek noemt verschillen tussen mannen en vrouwen en toont aan dat deze zijn aangeboren. Dit idee laat zien dat problemen tussen beide seksen dan ook normaal en onvermijdelijk zijn, want al in de oertijd zouden mannen jagen en bleven vrouwen bij de kinderen.

Maar ook vrouwen gingen op jacht volgens Ten Broeke. Zij noemt een voorbeeld van een opgraving waarbij zowel grote als kleine speren zijn gevonden. Wellicht gebruikt door vrouwen? Ook uit muurschilderingen bleek dat niet alleen mannen op jacht gingen. Zelfs nu nog wordt er in sommige Afrikaanse stammen door vrouwen gejaagd.

De schrijfster stelt een nieuw idee over mannen en vrouwen voor. Duizenden jaren geleden gingen onze voorouders landbouw bedrijven. Voedsel werd nu zo efficiënt geproduceerd dat niet iedereen meer nodig was om te zorgen dat er genoeg te eten was. Vrouwen konden vaker kinderen krijgen en mannen konden ander werk doen, want er was toch genoeg eten. De vrouwen hadden geen tijd meer om ander werk te verrichten doordat ze veel zwanger waren of zoogden.

Aangeboren of opvoeding
Generaties lang is deze rolverdeling doorgegeven, waardoor wij nu, aldus Ten Broeke, nog steeds de vrouw als stereotype babyverzorger zien. Verschillen tussen mannen en vrouwen zijn er, als het gaat om gedrag en functioneren, bij de geboorte dan ook helemaal nog niet. Door opvoeding sluipen deze er veelal onbewust in, waardoor meisjes bijvoorbeeld inderdáád minder inzicht krijgen dan jongens. Epigenetica noemen we dit. Dit is het mechanisme dat genen wel of niet actief maakt, afhankelijk van onder andere je speelgoed en vooroordelen van je ouders.

Gelukkig wil Ten Broeke niet alle M/V-verschillen opsommen. Liever neemt ze de lezer mee langs de weg van hoe die verschillen zijn ontstaan. De onderzoeken en onderwerpen die ertoe doen, zoals het brein en de werking van genen, beschrijft ze op een heldere en interessante manier. Hieruit weet ze vervolgens haar eigen conclusies te trekken. Het zal voor de lezer geen probleem zijn om de beschrijvingen en redeneringen te volgen. Voor wie zich toch graag verder wil verdiepen, heeft de schrijfster na elk hoofdstuk een lijst met referenties met een korte omschrijving erbij opgenomen. Zelfs die zijn leuk om te lezen door de sprekende schrijfstijl en soms persoonlijke toevoegingen.

Conclusie
De auteur, zo noemt ze in haar voorwoord, heeft voor het schrijven van haar boek haar werkkamer veranderd in een kleine bibliotheek, met meer dan 900 wetenschappelijke publicaties en 378 boeken. De boeken benaderen het seksevraagstuk vanuit verschillende hoeken, variërend van evolutiepsychologie, via antropologie en archeologie, tot neurowetenschappen. Al deze kennis heeft ze op een toegankelijke manier weten te formuleren, waarbij duidelijk haar liefde voor het onderwerp naar voren komt.

Het idee M/V is een zeer compleet boek dat snel leest. Er worden terechte vragen gesteld en oplossingen langs verschillende disciplines van de wetenschap genoemd. Dit alles als één duidelijk verhaal door het boek opgesteld. Ondanks het wat vrouwelijke uiterlijk (met de baby-pastelkleuren op de kaft) aanbevolen voor zowel mannen als vrouwen die denken dat vrouwen niet kunnen inparkeren en mannen niet kunnen multi-tasken. Het boek opent ogen om te zien dat mannen en vrouwen van dezelfde planeet komen!

Asha ten Broeke: Het idee M/V
2010, Maven Publishing B.V. Amsterdam, 246 blz., €17,50
ISBN 9789490574048

Onder andere verkrijgbaar bij: Cosmox.nl (gratis verzending)